Kết quả bầu cử giữa kỳ Mỹ không ảnh hưởng đến chiến tranh thương mại

Giới chiến lược gia cho rằng quan điểm "Nước Mỹ trên hết" của Trump khó chệch hướng quá nhiều, kể cả khi đảng Dân chủ giành lại Hạ viện.

Kết quả cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ vừa kết thúc cho thấy đảng Dân chủ đã giành lại quyền kiểm soát Hạ viện. Còn đảng Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump kiểm soát Thượng viện. Trước đó, đảng Cộng hòa nắm đa số tại cả hai.

Kết quả này sẽ tạo ra thách thức đáng kể cho ông Trump trong việc thực hiện các mục tiêu trong nước. Tuy nhiên, các chính sách thương mại của Mỹ có thể không thay đổi nhiều. Giới chiến lược gia cho rằng quan điểm "Nước Mỹ trên hết" của Trump không thể chệch hướng quá nhiều so với hiện tại, kể cả khi đảng Dân chủ giành lại Hạ viện.

Tổng thống Mỹ - Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình. Ảnh: AFP

Ông Trump có thể gặp nhiều thách thức hơn trong các lĩnh vực như chi tiêu quân sự hay thương vụ kinh doanh với nước ngoài. Tuy nhiên, về chính sách thương mại - một trong các lĩnh vực ảnh hưởng mạnh nhất với cộng đồng quốc tế, Trump có quyền chỉ huy, bất kể lưỡng viện thuộc về một đảng hay chia đều.

Các nhà phân tích tại RBC Capital Markets cho biết "Quốc hội không có nhiều quyền lực trong việc kiểm soát chính sách thương mại". Trong khi đó, "Phòng Bầu dục có quyền hành động đơn phương", tức là Tổng thống có thể "tự xúc tiến kế hoạch thương mại". Vì thế, "về thương mại, nhất là quan hệ Mỹ - Trung Quốc, sẽ chẳng có gì thay đổi cả nếu không muốn nói là sẽ còn tệ hơn", Steven Okun - cố vấn cấp cao tại McLarty Associates cho biết trên CNBC.

Cả hai đảng đều được cho là ủng hộ lập trường cứng rắn hơn với thương mại của Trung Quốc và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Vì vậy, Tổng thống Mỹ có thể có sự ủng hộ của lưỡng đảng trong việc thúc Bắc Kinh giảm thâm hụt song phương.

"Đảng Dân chủ vốn có quan điểm bảo hộ hơn, còn đảng Cộng hòa thì cực kỳ cứng rắn với mọi vấn đề liên quan đến Trung Quốc", David Adelman - cựu Đại sứ Mỹ tại Singapore nhận định. Vì vậy, Adelman cho rằng kết quả bầu cử giữa nhiệm kỳ sẽ không tác động đến các chính sách bảo hộ của ông Trump. Chỉ khi kinh tế Mỹ bắt đầu chịu đòn từ cuộc chiến thuế nhập khẩu, Quốc hội mới can thiệp vào động thái của Nhà Trắng.

Tuy nhiên, nếu Trump tái áp đặt thuế nhập khẩu lên sản phẩm từ Liên minh châu Âu (EU), hoặc rút khỏi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đảng Dân chủ có thể sẽ can thiệp. "Thương mại không hẳn là vấn đề quá quan trọng với đảng Dân chủ. Nhưng họ sẽ không ủng hộ gây chiến với các đồng minh truyền thống, như EU", các nhà kinh tế học tại ING hôm nay cho biết, "Rút khỏi WTO cũng sẽ không được họ ủng hộ. Vì thế, nhìn chung, Quốc hội Mỹ có thể ngăn cản nhiều chính sách thương mại hơn trước đây".