Cuộc chạy đua giữa Amazon và Alibaba chứng kiến sự vượt mặt bất ngờ của “ông lớn” bán lẻ Trung Quốc. Tại sao Jack Ma và các tỷ phú Trung Quốc lại say mê luyện tập Thái cực quyền? Phó tướng Thái Sùng Tín đã giúp Jack Ma xây dựng đế chế Alibaba như thế nào? Chân dung Pony Ma, doanh nhân vừa vượt qua Jack Ma để trở thành người giàu nhất Trung Quốc Chủ tịch một công ty chuyên đạo nhái vừa soán ngôi Jack Ma trở thành người giàu nhất châu Á Đại chiến Amazon và Alibaba: Jeff Bezos bất ngờ “cắp sách” học Jack Ma Tỷ phú Trung Quốc Jack Ma dường như đã vượt trước “cựu” tỷ phú giàu nhất thế giới Jeff Bezos trong một lĩnh vực: bán lẻ thực phẩm Đại chiến Amazon và Alibaba: Jeff Bezos bất ngờ “cắp sách” học Jack Ma - Ảnh 1. Jeff Bezos và Jack Ma sở hữu hai đế chế kinh doanh trực tuyến hùng mạnh là Amazon và Alibaba Đối với nhiều người, tập đoàn Alibaba của Jack Ma đơn giản là một phiên bản Trung Quốc, rập khuôn theo từng đường đi nước bước của Amazon – đế chế thương mại trực tiếp lớn nhất trên mạng do Bezos sáng lập và làm chủ. Tuy nhiên, trong khi thương vụ 13,7 tỷ USD mua lại công ty thực phẩm Whole Foods Market Inc. của Amazon gây chấn động toàn ngành công nghiệp bán lẻ, đối với Jack Ma, mọi việc dường như đã trong tiên đoán. Theo Bloomberg, trong hai năm qua, Alibaba đã lặng lẽ phát triển thương hiệu siêu thị thực phẩm Hema. Tháng trước, ba cửa hàng mới vừa được khai trương, nâng tổng số cửa hàng Hema đã hoạt động lên tới 13 - chủ yếu là tại hai thành phố lớn Bắc Kinh và Thượng Hải. Chuỗi siêu thị Hema là sự kết hợp của cả hai phương thức mua sắm: online và offline (trực tuyến và tại cửa hàng). Khách hàng có thể sử dụng ứng dụng Hema để quét mã code sản phẩm và trả tiền bằng ví điện tử Alipay của mình. Khu bán hải sản tươi sống là một trong những điểm hấp dẫn khách hàng Trung Quốc nhất. Người mua hàng tại Hema có thể trực tiếp lựa chọn cua, tôm…, sau đó yêu cầu chế biến ngay tại chỗ, và ăn trong cửa hàng hoặc giao về nhà. Hema cũng cung cấp dịch vụ giao hàng chỉ trong 30 phút đối với các địa chỉ ở khoảng cách gần. Trong một cuộc họp về doanh thu theo quý của Alibaba vào hôm thứ Năm (17/8), các nhà điều hành đã dành nhiều thời gian thảo luận về chiến lược bán lẻ offline. “Đây không phải là một siêu thị. Không phải là cửa hàng thực phẩm. Đây là một hình mẫu hoàn toàn mới,” CEO của Alibaba, Daniel Zhang phát biểu. “Hema chỉ là một ví dụ cho thấy Alibaba có thể vận hành kinh doanh offline như thế nào.” Amazon sẽ “theo gương” Alibaba Bloomberg nhận xét, thử nghiệm của Hema về cách người tiêu dùng lựa chọn, trả tiền và có hàng hóa vận chuyển về tận nhà - có thể mở ra một cánh cửa, giúp Bezos cân nhắc về sự kết hợp giữa Amazon và Whole Foods. Thương vụ Whole Foods đem lại cho Amazon hàng trăm cửa hàng, và chúng có thể được sử dụng như là những nhà kho chứa hàng hóa giao nhanh. Đây cũng là một cơ hội giúp Amazon mở rộng đế chế kinh doanh điện tử của mình lên một tầm cao mới. Cửa hàng tiện lợi duy nhất của Amzon mang tên “Amazon Go” tại Seattle, vẫn đang trong quá trình thử nghiệm. Tại đây, người mua có thể trả tiền bằng điện thoại thông minh mà không phải đến các quầy thanh toán. Ngoài ra, “Amazon Go” cũng được trang bị các điểm “nhận hàng”, cho phép khách hàng đến lấy đồ sau khi đặt hàng online. Trong khi đó, tại Alibaba, Hema đã không còn ở giai đoạn sơ khai. Trong báo cáo tài chính mới nhất, Alibaba đã tái phân loại doanh thu của Hema từ hạng mục “sáng kiến cách tân” sang “thương mại bán lẻ Trung Quốc”. Đối với Jack Ma, Hema chỉ là phần nổi của tảng băng. Ngài tỷ phú đang muốn đảo ngược lại thị trường bán lẻ trị giá 4,5 nghìn tỷ USD của Trung Quốc trước những “thách thức to lớn”, mà theo ông, các công ty chỉ làm thương mại điện tử, chắc chắn sẽ phải đối mặt trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang tăng trưởng chậm. Ngay cả Amazon cũng đã nhận ra mối đe dọa cho hình mẫu chỉ tập trung vào kinh doanh trực tuyến của mình. Jeff Bezos buộc phải mở rộng mảng bán lẻ offline, và không chỉ ở lĩnh vực siêu thị thực phẩm: Amazon đang lên kế hoạch mở một loạt các hiệu sách – cũng là nơi quảng bá cho các thiết bị công nghệ cao của hãng. Hồi tháng Một, Alibaba đã ký kết một hợp đồng lên tới 2,6 tỷ USD sáp nhập Intime Retial Group.co. – tập đoàn hiện đang vận hành và quản lý 46 trung tâm thương mại và mua sắm trên toàn Trung Quốc. Ngoài ra, Alibaba còn có mối quan hệ chặt chẽ với tập đoàn bán lẻ điện tử Suning Commerce Group Co. Bề ngoài, Alibaba dường như là đang chiếm ưu thế. Một trong những lý do cho điều này chính là thị phần bán lẻ tại Trung Quốc: cạnh tranh trên mảng online căng thẳng hơn là offline. James Cordwell, một nhà phân tích của ngân hàng đầu tư Atlantic Equities nhận định, quy mô trực tuyến của Alibaba khiến các đối thủ offline của nó trở nên bé nhỏ hơn. Amazon là một đế chế khổng lồ trên Internet, nhưng so với tập đoàn siêu thị Wal-Mart, doanh thu của Amazon chỉ bằng 1/3. Cho dù vậy, “Tôi đoán rằng Amazon nhận thức được Alibaba đang làm gì,” Cordwell nói. “Sẽ có một vài điều bắt chước nhau giữa họ.” Cả Alibaba và Amazon đều đang tìm cách tận dụng tối đa nguồn dữ liệu của hàng triệu khách hàng vào mục tiêu giúp shopping trở nên dễ dàng hơn. Khi sử dụng ứng dung Hema, các thông tin về các đơn hàng trước đó và sở thích của khách hàng được lưu giữ, và họ có thể truy cập trang riêng với những sản phẩm được lựa chọn phù hợp nhất với mình. Amazon gần như chắc chắn sẽ thông qua chức năng thành viên cấp cao (Prime Membership) để gửi đi các phiếu khuyến mãi và gợi ý mua hàng đã được “cá nhân hóa” đúng với sở thích và nhu cầu của từng khách hàng. (Theo Bloomberg)

Thử ngẫm nghĩ một chút coi nào, có phải bạn chưa bao giờ xem một quảng cáo dạng phù phiếm thông thường về chiếc Model 3 của Tesla trên các phương tiện truyền thông? Phải rồi, vì đó là một điều hoàn toàn không cần thiết đối với hãng này. 

Theo tờ Advertising Age, “Cho tới giờ Tesla vẫn chưa hề phải chi trả bất cứ khoản nào cho dịch vụ quảng cáo nhằm tăng doanh thu cả.” Trong khi đó, General Motors đã tiêu 3.7 triệu USD vào việc truyền thông cho chiếc xe điện Chevrolet Bolt chỉ trong 3 tháng đầu năm 2017; Nissan thì đã chi tổng cộng số tiền lên tới 4.3 triệu USD trong năm 2016 vào chiếc Nissan Leaf. Qua đó có thể thấy được phần nào sự khác biệt giữa Tesla và một vài hãng sản xuất ô tô lớn khác.

Bảng so sánh số tiền bỏ ra để quảng cáo chia cho mỗi một sản phẩm bán được của các hãng ô tô

Michelle Krebs – một nhà phân tích thuộc công ty AutoTrader cho biết, “Tôi không mong đợi rằng Tesla sẽ phải bỏ ra bất kỳ xu nào cho việc quảng cáo trong thời gian tới. Nếu đi theo hướng sử dụng quảng cáo, Tesla sẽ phải tốn khá nhiều thời gian cho nó kể cả khi kế hoạch khởi đầu đầy tham vọng của họ có thành công đi chăng nữa. Trên thực tế, Tesla đã xây dựng được một thương hiệu rất vững chắc, giờ đây họ gần như không cần bất cứ một sự thúc đẩy từ bên ngoài nào. Thực sự thì Tesla đã trở nên rất lớn mạnh rồi.”

Nhà máy của Tesla tại Fremont, California

Thêm vào đó, trong báo cáo 10-K (báo cáo thường niên yêu cầu bởi tổ chức SEC Hoa Kỳ, thống kê lại các kết quả tài chính của một công ty) hồi tháng 12 năm 2016, Tesla cho biết: “ Việc loan tin của báo chí và các thông điệp truyền miệng là những thứ ban đầu góp phần tăng doanh số bán hàng của chúng tôi. Những điều ấy đã giúp cho Tesla có được doanh thu mà không cần tới các hình thức quảng cáo truyền thống, nhờ đó chi phí dành cho marketing vẫn duy trì được ở mức khá thấp.”

Nhìn vào biểu đồ dưới đây, có thể thấy rằng chỉ với 2 mẫu Model S và Model X thôi, Tesla đã gần như thâu tóm một nửa thị trường xe điện tại Mỹ.

Biểu đồ thị phần trong thị trường xe điện tại Mỹ (tính đến tháng 6 năm 2017)

Elon Musk đã từng giải thích, “Chúng tôi đang không cố gắng thúc đẩy mẫu xe Model 3. Nếu bạn tới các cửa hàng của Tesla, bạn sẽ thấy thậm chí chúng tôi còn không muốn nói về mẫu xe đó, thật đấy, bởi chúng tôi chỉ muốn nói về những thứ bản thân mình có thể cung cấp được cho các bạn. Nếu có ai đó đặt hàng một chiếc Model 3 vào thời điểm hiện tại, có thể sẽ phải tới cuối năm sau họ mới có được nó.”

Một chiếc Tesla Model 3 bản màu xanh

Musk nói tiếp, “Chỉ với một chút nỗ lực thôi, chúng tôi hoàn toàn có thể đẩy số lượng đặt hàng cho chiếc Model 3 lên một con số cao hơn hẳn, nhưng điều ấy chẳng mang lại ý nghĩa gì cả. Hãy cứ tưởng tượng như khi bạn mở một nhà hàng bán Hamburger nhé. Và sau mỗi lần khách đặt món thì họ sẽ phải chờ đợi tới hàng tiếng đồng hồ để có thể được ăn món hamburger của bạn. Liệu đó có phải là cách để thu hút khách hàng và khuyến khích họ mua sản phẩm của bạn hay không?”

Tham khảo Evannex